กฤษณาสอนน้องคำฉันท์
กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ เป็นวรรณกรรมประเภทคำฉันท์ ส่วนใหญ่เป็นกาพย์ฉบังและกาพย์สุรางคนางค์ สันนิษฐานว่าพระยาราชสุภาวดีและพระภิกษุอินท์แต่งกฤษณาสอนน้องคำฉันท์ระหว่างที่พระยาราชสุภาวดีไปรับราชการที่เมืองนครศรีธรรมราช พราะยาราชสุภาวดีแต่งก่อนในตอนต้นแล้วอาราธนาพระภิกษุอินท์แต่งต่อตอนท้าย
กฤษณาสอนน้องคำฉันท์มีจุดมุ่งหมายเพื่อสอนกุลสตรีในสมัยนั้น มีเค้าโครงเรื่องมาจากมหาภารตะของอินเดีย เป็นเรื่องที่แต่งมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาแล้ว แต่ต้นฉบับคงจะสูญหายไป พระยาราชสุภาวดี และพระภิกษุอินท์จึงแต่งขึ้นใหม่ ดังกล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า
นางกฤษณานารถ | ก็มีเรื่องบริบูรณ์ | |
สมุดเดิมก็เศร้าสูญ | สลายลบบเป็นผล |
เนื้อเรื่อง
ท้าวพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสีมีพระธิดา ๒ องค์คือ นางกฤษณาและนางจิรประภา เมื่อพระบิดาจัดพิธีสยุมพร
นางกฤษณามีพระภัสดา ๕ พระองค์
และนางสามารถรับใช้ปรนนิบัติพระภัสดาได้ดี พระภัสดาต่างก็รักนาง
ส่วนนางจิรประภามีภัสดาองค์เดียวแต่ทำหน้าที่บกพร่อง
นางจิรประภาเข้าใจว่านางกฤษณามีเวทมนตร์สามารถผูกใจชายจึงมาขอเรียนบ้าง
นางกฤษณาชี้แจงว่าการที่สามีรักใคร่มิใช่มีเวทมนตร์ผูกใจชาย
แต่อยู่ที่การเป็นแม่บ้านแม่เรือนที่ดี รู้จักหน้าที่ของภรรยา อยู่ในโอวาทของสามี
นางจิรประภาจึงนำคำสอนของนางกฤษณาไปปฏิบัติ
ตัวอย่าง
- ความสัตย์และการมีกิริยาอัชฌาสัย
ความสัตย์เป็นศักดิ์เสนา | อัชฌากิริยา | |
เป็นสุขสวัสดิวรกาย |
- พระคุณของบิดามารดาต่อบุตร
หนึ่งโสดคุณปิตุมารดา | เกิดเกล้าเรามา | |
ประเสริฐยิ่งภพไตรย |
คุ้มครองป้องกันโพยภัย | แต่เยาวเท่าใหญ่ | |
พระคุณก็สุดแสนทวี |
- สัตว์ตายเหลือเขาหนังคนตายเหลือความดีความชั่ว
คชสารแม้ม้วยมีงา | โคกระบือมรณา | |
เขาหนังก็เป็นสำคัญ |
บุคคลถึงกาลอาสัญ | สูญสิ้นสารพัน | |
คงแต่ความชั่วกับดี |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น